'Zwols bedrijf in de wolken met dikke order voor Joint Strike Fighter'

Ze doen al zaken met wereldspelers als Boeing, Airbus, KLM, Delta Airlines en Lufthansa. Aan dat rijtje kan het Zwolse bedrijf NIJL Aircraft Docking, gespecialiseerd in het maken van onderhoudsplatforms voor vliegtuigen, nu ook het Ministerie van Defensie toevoegen. 

Het bedrijf gaat namelijk vier in hoogte verstelbare platforms leveren voor onderhoud en inspectie van de F135 motoren van de Joint Strike Fighter (F35). Nederland heeft 37 exemplaren van dit nieuwe gevechtsvliegtuig (de opvolger van de F16) gekocht maar ook andere Europese landen hebben bestellingen lopen. In heel Europa vliegen op termijn honderden JSF's rond. In Woensdrecht is een Europees logistiek centrum ontstaan waar ook een belangrijk deel van het onderhoud aan deze motoren uitgevoerd wordt. De installaties van het Zwolse bedrijf worden straks intensief gebruikt door onderhoudsmonteurs.

Onderhoudscontract

Welk bedrag ermee gemoeid is mag hij niet zeggen maar CEO Norbert Pieterse is in de wolken met de order, die ook nog eens een onderhoudscontract van twintig jaar omvat. Bovendien smaakt deze eerste stap op de defensiemarkt naar méér. ,,Er komt een aantal andere locaties in Europa waar ook onderhoud verricht wordt aan motoren. Er zijn door de Europese landen namelijk zoveel JSF's besteld dat dat niet allemaal in Woensdrecht kan. Wij hebben de mogelijkheid om ook in andere landen dit zelfde type platform te leveren als het in Woensdrecht goed bevalt."
Een dockingsysteem voor onderhoud aan de staartvleugel van de Airbus A380. 

Thuis een lamp verwisselen kun je met een keukentrapje doen. Maar wat als een gigantische Boeing of Airbus voor onderhoud de hangar in moet? Met al die verschillende onderdelen en uitsteeksels op allerlei verschillende hoogtes die allemaal geïnspecteerd moeten worden? ,,Dan kom je niet ver met je keukentrapje", zegt salesmanager Chris Emmink van NIJL. Het bedrijf maakt complete systemen die helemaal toegespitst zijn op het betreffende vliegtuigtype. ,,Alles is gericht op veiligheid, zowel voor de mensen die het werk moeten doen als voor het vliegtuig.” Best een lastige klus, want voor de veiligheid van de monteurs is het belangrijk dat ze zo dicht mogelijk bij hun werkplek komen, maar de installatie mag het vliegtuig zelf uiteraard niet beschadigen. Daarom wordt veel gewerkt met leuningen die kunnen in- en uitklappen.

Goederenlift

Het Zwolse bedrijf levert installaties tot wel 27 meter hoog. Bijvoorbeeld voor onderhoud aan de vliegtuigstaart van de Airbus 380. Met zes verdiepingen en een aparte personenlift om de monteurs met hun gereedschap of onderdelen veilig van op de juiste plek te krijgen. De platforms die het bedrijf nu gaat leveren aan Defensie zijn ‘maar‘ drie meter hoog, maar daarom niet minder geavanceerd. ,,De JSF-motor wordt voor onderhoud met een kraan uit het vliegtuig gehaald en wordt dan rechtop het hoefijzervormige platform ingereden. Vervolgens kan het platform op en neer bewegen zodat rondom de motor overal veilig gewerkt kan worden", vertellen Pieterse en Emmink. ,,In de Verenigde Staten kiest men voor een star platform en beweegt de motor op en neer. Wij hebben op basis van onze ervaringen voorgesteld om het op deze manier te doen. Een JSF-motor weegt 4000 kilo en het is best een risico om die op en neer te bewegen. Nu kun je de motor stabiliseren en het platform op hydraulische poten laten bewegen. Daarnaast komen er extra goederenliften zodat spullen ergonomisch op de juiste plek komen. Defensie vindt dat ook heel belangrijk.”

Niche

De markt die NIJL Aircraft Docking bedient telt wereldwijd slechts een handvol grote spelers. ,,Het is een niche-markt", weet CEO Pieterse. Toch was het geen vanzelfsprekende zaak dat het Zwolse bedrijf de opdracht van Defensie zou krijgen. ,,Nederland heeft miljoenen in de ontwikkeling van de JSF's gestoken, ook met de hoop er werkgelegenheid voor terug te krijgen. Maar het onderhoud is Europees aanbesteed", zegt John Habers van projectmanagementbureau HEaC in Zwolle, dat NIJL begeleidde bij dit proces. ,,Wij hebben gezamenlijk de aanbesteding geschreven en werden enkele maanden later uitgenodigd voor een gesprek om het plan technisch te onderbouwen.” Pieterse: ,,Dat de overheid graag wil dat dit werkgelegenheid oplevert is niet de enige reden geweest dat NIJL geselecteerd is. Het is vooral de combinatie met de techniek die wij toepassen."

NIJL maakte twee jaar geleden een doorstart na een faillissement. ,,Daarna zijn we druk bezig geweest om onze positie in de markt te heroveren. We hebben wereldwijd veel projecten binnengehaald en zitten goed in de lift", aldus Pieterse. De opdracht van Defensie past in de strategie van het bedrijf om meer aan risicospreiding te doen. ,,We zitten heel erg in de commerciële markt en die kent pieken en dalen. Daarom is het is ook goed om naar andere markten te kijken, zoals de militaire industrie. En nog mooier dat we nu dit voor elkaar hebben gekregen."

(Francisca Muller, De Stentor, 9 April 2019)